Bitcoin, Ethereum ve Kripto Para Piyasası
Kripto paralar, blockchain teknolojisine dayanan merkezi olmayan dijital paralardır. En popüler sürümler olan
Bitcoin ve Ethereum'a aşina olabilirsiniz, ancak tahmini olarak şuan dolaşımda 5.000'den fazla farklı kripto para var.
Normal mal ve hizmetleri satın almak için kripto kullanabilirsiniz, ancak birçok kişi hisse senetleri veya değerli metaller gibi diğer varlıklarda olduğu gibi kripto para birimlerine yatırım yapıyor. Kripto para birimi yeni ve heyecan verici bir varlık sınıfı olsa da, her sistemin nasıl çalıştığını tam olarak anlamak için makul miktarda araştırma yapmanız gerektiğinden satın almak riskli olabilir.
Kripto Paralar Nasıl Çalışır ?
Bir kripto para birimi, dijital, şifreli ve merkezi olmayan bir değişim aracıdır. ABD Doları veya Euro'nun aksine, bir kripto para biriminin değerini yöneten ve sürdüren merkezi bir otorite yoktur. Bunun yerine, bu görevler bir kripto para biriminin kullanıcıları arasında internet üzerinden geniş bir şekilde dağıtılır.
Bitcoin, ilk olarak
Satoshi Nakamoto tarafından "
Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System." başlıklı makalesinde ilke olarak özetlenen ilk kripto para birimiydi. Nakamoto, projeyi "güven yerine kriptografik kanıta dayalı bir elektronik ödeme sistemi" olarak tanımladı. Bu kriptografik kanıt, blok zinciri adı verilen bir program biçiminde doğrulanan ve kaydedilen işlemler biçiminde gelir.
Blockchain Nedir ?
Blok zinciri, işlemleri kodla kaydeden açık, dağıtılmış bir defterdir. Pratikte, dünya çapında sayısız bilgisayara dağıtılan bir çek defteri gibidir. İşlemler, daha sonra önceki kripto para birimi işlemlerinin bir "zinciri" üzerinde birbirine bağlanan "bloklar" halinde kaydedilir. Bir blok zinciri ile, bir kripto para birimi kullanan herkesin birleşik bir işlem kaydı oluşturmak için bu kitabın kendi kopyası vardır. Yazılım, her yeni işlemi gerçekleştiği anda günlüğe kaydeder ve blok zincirinin her kopyası yeni bilgilerle eşzamanlı olarak güncellenerek tüm kayıtları aynı ve doğru tutar. Dolandırıcılığı önlemek için, her işlem iki ana doğrulama tekniğinden biri kullanılarak kontrol edilir: iş kanıtı veya hissenin kanıtı.
İşin kanıtı (proof of work) ve
hissenin kanıtı (proof of stake), doğrulayıcıları daha fazla kripto para birimi ile ödüllendiren bir blok zincirine eklenmeden önce işlemleri doğrulamak için kullanılan iki farklı doğrulama tekniğidir. Kripto para birimleri, işlemleri doğrulamak için genellikle iş kanıtı veya hisse kanıtı kullanır.
Genellikle "madenci" olarak adlandırılan her katılımcı bilgisayar, blok olarak adlandırılan bir işlem grubunun doğrulanmasına yardımcı olan matematiksel bir bilmeceyi çözer ve ardından bunları blok zinciri hesaplayıcısına ekler. Bunu başarılı bir şekilde yapan ilk bilgisayar, çabaları için az miktarda kripto para ile ödüllendirilir. Blockchain bulmacalarını çözme yarışı, yoğun miktarda bilgisayar gücü ve elektrik gerektirebilir. Pratikte bu, madencilerin, güç ve bilgi işlem kaynaklarının maliyetlerini göz önünde bulundurduktan sonra, işlemleri doğrulamak için aldıkları kripto ile bile zar zor kırılabilecekleri anlamına geliyor.
Kripto Paralarda Nasıl Madencilik Yapabiliriz ?
Madencilik, yeni kripto para birimlerinin, genellikle işlemlerin doğrulanması karşılığında dünyaya salınmasıdır. Ortalama bir kişinin kripto para birimi madenciliği yapması teorik olarak mümkün olsa da, Bitcoin gibi iş kanıtı sistemlerinde giderek zorlaşıyor.
Bitcoin ağı büyüdükçe daha karmaşık hale geliyor ve daha fazla işlem gücü gerekiyor. Ortalama bir tüketici bunu yapabiliyordu ama şimdi çok pahalı. Ekipmanlarını ve teknolojilerini yenmek için optimize eden çok fazla insan var.
Unutmayın kripto para birimleri madenciliği için büyük miktarda enerji gerektirir. Dünyadaki tüm elektriğin %0.21'inin Bitcoin madencilerine güç sağlamaya gittiği tahmin ediliyor. Bu, İsviçre'nin bir yılda kullandığı güçle hemen hemen aynı miktarda. Çoğu Bitcoin madencisinin elektrik maliyetlerini karşılamak için madencilikten kazandıklarının %60 ila %80'ini kullandıkları tahmin ediliyor.
Kripto Paraları Nasıl Kullanabiliriz ?
Satın alma işlemi yapmak için kripto para birimini kullanabilirsiniz, ancak bu henüz genel kabul gören bir ödeme şekli değildir. Ancak bu yakın gelecekte değişeğe benziyor. Ödeme devi PayPal, geçtiğimiz günlerde müşterilerin PayPal hesaplarından kripto para birimi satın almalarına, tutmalarına ve satmalarına olanak tanıyan yeni bir hizmetin lansmanını duyurdu. Bunun dışında Tesla firması araçlarını Bitcoin aracılığı ile satmaya başladı.
Kripto daha geniş çapta kabul edilene kadar, kripto para birimini hediye kartları ile takas ederek mevcut sınırlamaları aşabilirsiniz. Örneğin eGifter'da Dunkin Donuts, Target, Apple ve diğer bazı perakendeciler ve restoranlar için hediye kartları satın almak için Bitcoin'i kullanabilirsiniz. Satın almak için banka kartına kripto para birimi de yükleyebilirsiniz. ABD'de, kripto varlıklarını satın almak için dolara dönüştüren bir banka kartı olan BitPay kartına kaydolabilirsiniz, ancak örneğin kartı sipariş etmek ve ATM'den para çekmek için kullanmak için ücretler vardır.
Kriptoyu hisse senedi ve tahvil dışında alternatif bir yatırım seçeneği olarak da kullanabilirsiniz. En iyi bilinen kripto para birimi olan Bitcoin, altın gibi bir değer deposu haline gelen güvenli, merkezi olmayan bir para birimidir. Bazı insanlar buna "dijital altın" diyor.
Güvenli bir şekilde alışveriş yapmak için kripto kullanmak, ne almaya çalıştığınıza bağlıdır. Doğrudan kabul etmeyen bir perakendecide kripto para harcamak istiyorsanız, ABD'de BitPay gibi bir kripto para birimi banka kartı kullanabilirsiniz. Kripto para birimini kabul eden bir kişiye veya perakendeciye ödeme yapmaya çalışıyorsanız, blockchain ile etkileşime giren ve kullanıcıların kripto para gönderip almasına izin veren bir yazılım programı olan bir kripto para birimi cüzdanına ihtiyacınız olacaktır. Cüzdanınızdan para aktarmak için alıcınızın QR kodunu tarayabilir veya cüzdan adresini manuel olarak girebilirsiniz. Bazı hizmetler, bir telefon numarası girmenize veya telefonunuzdan bir kişi seçmenize izin vererek bunu kolaylaştırır.
Kripto Para Birimlerine Nasıl Yatırım Yapılır ?
Kripto para birimi, eşler arası ağlarda ve
Coinbase, Bitfinex, Binancegibi kripto para birimi borsalarında satın alınabilir. Bununla birlikte, bu borsalardan bazıları küçük kripto alımlarında engelleyici bir şekilde yüksek maliyetler talep ettiği için ücretlere dikkat edin. Örneğin Coinbase, işleminizin büyüklüğüne bağlı olarak satın alma işleminizin %0,5'i artı 0,99 ila 2,99 ABD doları arasında sabit bir ücret alır. Daha yakın zamanlarda, yatırım uygulaması Robinhood, Bitcoin, Ethereum ve Dogecoin dahil olmak üzere en iyi kripto para birimlerinin birçoğunu büyük borsaların çoğunun ücreti olmadan satın alma olanağı sunmaya başladı.
Ancak, bireysel kripto para satın almanın, bireysel hisse senetleri satın almaya benzediğini unutmayın. Tüm paranızı tek bir menkul kıymete yatırdığınız için, bir yatırım fonu veya borsa yatırım fonu (ETF) ile yapabileceğiniz gibi, yüzlerce veya binlerce kişiye yaymaktan daha fazla risk alırsınız.
Grayscale Bitcoin Trust (GBTC) bir Bitcoin yatırım fonu ancak şu anda yalnızca akredite yatırımcılara açık. Bitcoin veya kripto ETF yok; ancak, blockchain ETF'leri var. Kripto şirketlerinin bireysel hisse senetlerine yatırım yapabilirsiniz, yakın zamanda Coinbase firması büyük bir değerleme ile halka arz edildi. Hive Blockchain (HIVE) gibi birkaç Bitcoin madencilik hisse senedi de var. Daha az risk içeren bir kripto yatırımı yapmak istiyorsanız, IBM, Bank of America ve Microsoft gibi blockchain teknolojisini benimseyen büyük şirketlere yatırım yapabilirsiniz.